Dr. Hampie van Staden, Vaalwater, skryf:
Die Vaalwater-rioolaanleg het sedert sy oprigting — ek dink dit was in 1998 — selde behoorlik gefunksioneer.
As eienaar van aangrensende grond het ek en verskeie ander mense destyds heftig geprotesteer teen die oprigting daarvan. Soos met alles in die nuwe Suid-Afrika het die owerhede hulle nie gesteur aan ons besware nie en die projek deurgestoomroller voordat nuwe wetgewing, wat dit sou verhoed, goedgekeur is.
As hulle daarna eers aansoek gedoen het vir ’n permit, sou dit afgekeur gewees het. Ons grootste beswaar was dat ons skoon lug besoedel sou word deur die reuk van riool. Dit is afgelag en ons is verseker dat daar nooit reuke sou wees wat pla nie. Ha-ha!
Die oksidasiedamme was lank voor die verwagte tyd vol. Die water is uitgepomp en het spoedig in die rivier beland en die reuk was dikwels oorweldigend.
’n Paar jaar gelede is daar sinkdamme teen etlike miljoene rand opgerig waarin die rioolwater verder gesuiwer sou word sodat dit in die rivier vrygelaat kon word. Dit het vir ’n baie kort rukkie gewerk omdat niemand weet hoe om so ’n projek op die lange duur te bestuur nie.
As oksidasiedamme behoorlik bestuur word, is niks bykomend nodig nie. Die aangrensende grond, wat aan die munisipaliteit behoort, kan met die geskikte plante beplant word om as verdere filters te dien. Hierdie grond word tans bewei deur die beeste van eienaars wat niks daarvoor betaal nie. Daar is heeltemal te veel beeste, die gras is vertrap, die heinings is flenters en ek het gedurig van die beeste in my tuin en ander kampe.
Die afgelope paar weke is die reuk wat na ons toe aangewaai word, byna onuithoudbaar. Klagtes by die burgemeester help niks.
Sy vertel daar is vir nóg miljoene begroot om die stelsel te verbeter. Die stelsel is goed genoeg; dit moet net behoorlik bestuur word.
Noudat daar ’n ondersoek na die werksaamhede van die Modimolle-Mookgophong-munisipaliteit gedoen word, is dit miskien tyd om ons ook weer te help asem skep?
- Marlene van Staden, burgemeester van die Modimolle-Mookgophong-munisipaliteit, het as volg op dié brief gereageer:
“Die opgradering van die Vaalwater-rioolplaas is deel van die projekte wat gedoen word met fondse van die infrastruktuurtoelaag vir waterdienste. Die toelaag beloop sowat R2 miljoen en daar behoort na verwagting teen die einde van die jaar daaraan gewerk te word.
“Die munisipaliteit is egter afgegradeer en is nie meer die implementeringsagent vir dié projekte nie. Dit het in Junie verander, maar ons wag nog op ’n amptelike brief. Ons kon in die eerste kwartaal niks daaromtrent doen nie.
“Ek het die probleem al honderde kere aangemeld en selfs al die personeel gevra om saam met my na die rioolwerke toe te ry dat ek die probleme vir hulle kan uitwys.”
